Pháo đài Karlštejn

Nơi đây chưa từng bị kẻ thù chiếm đóng dù chỉ một lần, nhưng ngày nay du khách có thể "đột nhập" vào đây dễ dàng như trở bàn tay.

Pháo đài Karlštejn sừng sững trên đỉnh núi

Với nhiều du khách, Praha có lẽ là tâm điểm chính khi họ đến thăm Cộng hòa Czech, tuy vậy đất nước này còn có nhiều danh lam thắng cảnh khác rất đáng được khám phá và thăm thú.

Chỉ xung quanh Praha trong phạm vi 100km đổ lại đã có khá nhiều lựa chọn, và ai yêu thích các lâu đài hay pháo đài cổ thì CH Czech là một địa chỉ lý tưởng. Một trong những tâm điểm đáng chú ý nhất là pháo đài Karlštejn nằm cách thủ đô Praha khoảng 30km về phía tây nam, đi tàu khoảng 40 phút.

Trong các pháo đài ở Bohemia thì pháo đài Karlštejn mang một vị trí đặc biệt. Không phải là trung tâm hành chính của các nhà quý tộc, cũng không phải là nơi cai trị của vua chúa mà từ thuở khai sinh nó đã đóng vai trò là nơi cất giữ vương miện và báu vật của đế quốc La Mã thần thánh và sau này của Hoàng gia Bohemia.

Năm 1348 là một năm khá đặc biệt trong lịch sử của Bohemia. Năm ấy cùng với việc xây dựng cầu Karl (Karluv Moste) và khu phố mới của Praha, pháo đài Karlštejn được bắt đầu xây dựng. Tất cả công trình này đều được mang tên Hoàng đế Karl IV.

Pháo đài lúc đầu được xây theo kiến trúc gothic và các phần của lâu đài được xây lên cao dần trên đỉnh núi như những bậc thang. Điểm này khá giống với sự an bài của "núi thánh thần“ ở Jerusalem mà trên đỉnh là nhà thờ lớn.

Thuở ấy vào thế kỷ thứ 14 Jerusalem được coi là trung tâm của thế giới và Hoàng đế Karl IV là người rất mộ đạo, nên việc ông cho xây pháo đài như núi thánh thần ở Jerusalem là chuyện hoàn toàn dễ hiểu. Mọi người coi Jerusalem là trung tâm của thế giới thì Hoàng đế Karl IV coi Karlštejn là trung tâm của đế quốc La Mã thánh thần.

Mô hình pháo đài một thuở

Pháo đài được xây theo kiểu bậc thang

Pháo đài này cũng trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử. Qua thời gian đã được tu sửa lại nhiều lần, cuối thế kỷ thứ 15 được tu sửa theo kiểu hậu gothic, tiếp đó là theo kiến trúc phục hưng. Từ năm 1619, khi vương miện và châu báu bị chuyển đi thì pháo đài này dần tàn phế. Mãi đến cuối thế kỷ thứ 19 mới được tu sửa lại theo phong cách gothic như khi mới xây dựng mà ngày nay du khách vẫn còn được chiêm ngưỡng.

Tôi đến Karlštejn vào một ngày cuối thu, xung quanh pháo đài cây cối đã có phần xơ xác nhưng thi thoảng vẫn còn điểm những vạt lá vàng lá đỏ. Con tàu đưa tôi từ Praha đến đây trong nắng sớm. Nhưng tiết trời thu luôn nhanh thay đổi, vừa mới nắng đấy mà mây cũng có thể kéo về ngay.

Trong nắng vàng buổi trưa Karlštejn ánh lên một vẻ huyền bí. Từ nhà ga vào đến pháo đài phải đi bộ khá xa, khoảng hơn 2km. Qua cây cầu bắc ngang sông Berounka tôi bước vào thị trấn Karlštejn. Từ đầu thị trấn pháo đài đã hiện rõ, hiên ngang đứng trên đỉnh núi giữa trời đất bao la một bầu trời mùa thu xanh ngắt.

Lá cây đã đổi màu và những mái nhà phía dưới pháo đài

Karlštejn là vật chứng của thời kỳ lịch sử hoành tráng và hào hùng nhất của Bohemia. Pháo đài trải dài từ dưới sườn núi lên đến đỉnh bao gồm ba phần chính: tháp giếng, lâu đài hoàng đế và tháp lớn.

Phần thấp nhất của pháo đài là tháp giếng cũng như nơi ở và làm việc của "nhân viên“ trong pháo đài. Điều đặc biệt là giếng chả có tí nước ngầm nào dù đã khoan sâu xuống đến 80m nhưng không tìm được mạch nước, do vậy giếng này được nối với suối nguồn. Hàng thế kỷ chỉ có nhà vua và người đứng đầu pháo đài biết chuyện này.

Truyền thuyết kể rằng để bịt đầu mối không cho ai biết chuyện nước của giếng phải lấy từ một con suối thì tất cả thợ đào giếng đã bị giết chết sau khi hoàn thành công việc. Bởi lẽ nếu chuyện bị vỡ lở thì trong trường hợp pháo đài bị bao vây, nguồn nước duy nhất chắc chắn sẽ bị chặn và chuyển hướng dòng chảy hoặc nguy hiểm hơn sẽ bị đầu độc.

Tháp giếng

Nơi làm việc một thuở của "nhân viên" pháo đài

Phần giữa của pháo đài là lâu đài Hoàng đế, nơi ở và làm việc của ông mỗi khi ông ngự tại đây. Trên lâu đài là tháp Đức mẹ đồng trinh Maria với những bức tranh quý giá từ thế kỷ thứ 14 - tại đây còn có nhà nguyện thánh Katharina.

Tháp Đức mẹ đồng trinh Maria và tháp lớn

Phần cao nhất và cũng là quan trọng nhất của pháo đài là tháp lớn với nhà nguyện cực kỳ lộng lẫy. Tường của nhà nguyện được dát vàng và được trang trí với đá quý và hàng loạt bức tranh. Trần nhà nguyện được dát vàng và gắn hàng nghìn thấu kính tượng trưng cho bầu trời bao la đầy sao lấp lánh và cho chúa là đấng tối cao.

Nhà nguyện này là nơi cất giữ vương viện và châu báu của đế quốc La Mã thánh thần và Hoàng gia Bohemia trong nhiều thế kỷ. Muốn vào được nơi cất giữ vương miện và châu báu phải qua lâu đài hoàng đế và tháp Maria. Pháo đài Karlštejn không chỉ là pháo đài linh thiêng mà còn là một trong những pháo đài hiếm có chưa bao giờ bị kẻ thù chiếm đóng.

Người Hussist đã bao vây pháo đài ròng rã trong 14 năm mà không chiếm được, kể cả trong cuộc chiến 30 năm quân Thụy Điển không thể chiếm được tháp lớn của pháo đài này và cũng không lấy được báu vật vào năm 1648. Nhưng những gì các đội quân thiện chiến thuở ấy không làm được thì du khách ngày nay có thể dễ dàng - "đột nhập“ pháo đài này như trở bàn tay.

Tháp lớn nơi cất giữ báu vật và vương miện một thời

Sừng sững tháp lớn, nơi quân thù chưa bao giờ chiếm đóng được nhưng du khách lại dễ dàng "đột nhập" được

Bất cứ pháo đài hay lâu đài cổ nào cũng đều gắn liền với những huyền thoại. Một trong những huyền thoại diễn ra ở pháo đài Karlštejn là câu chuyện về người nhạc sĩ mù và con chó dẫn đường rất trung thành của ông.

Ông thường xuyên chơi nhạc trên pháo đài. Một hôm lãnh chúa vùng Braunschweig và một tùy tùng đến đây thăm thú - tên hầu cận định đầu độc chủ nên đã dâng lãnh chúa một cốc rượu vang có pha thuốc độc. Lãnh chúa vì thương và tỏ lòng mến mộ người nghệ sĩ mù nên đã đưa cốc rượu để mời ông này uống. Khi người nghệ sĩ đưa cốc rượu lên miệng định uống thì con chó trung thành của ông đã nhảy vào lòng và uống hết cốc rượu đó.

Con chó trung thành chết ngay tại chỗ. Người nhạc sĩ mù vuốt ve con chó của ông lần cuối và nói: "Lãnh chúa kính mến, cốc rượu vang có tẩm thuốc độc, người ta muốn hãm hại ông“. Người nhạc sĩ mù không biết kẻ hầu cận của lãnh chúa bị trừng phạt ra sao nhưng vì quá buồn rầu về cái chết của con chó yêu quý, ông cũng đã mất vài ngày sau đó.

Hôm tôi đến thăm pháo đài đúng dịp không được thăm tháp lớn, nhưng có lẽ bạn sẽ may mắn hơn và được chiêm ngưỡng sự lộng lẫy của nhà nguyện trong tháp này. Nhưng những gì được nhìn thấy cũng cho tôi hiểu hơn đôi chút về con người của vị Hoàng đế Karl IV, một con người có quyền lực vô song nhưng cũng là một con chiên cực kỳ mộ đạo. (Nguồn: TTO)