Năm Ngọ nói chuyện ngựa

Ngựa là con vật có dáng vẻ oai vệ nhưng hiền lành, thanh nhã. Ngựa có nhiều tên gọi khác nhau tùy vào màu lông trên mình như: tuyền màu trắng gọi là ngựa bạch; trắng chen một ít đen gọi là ngựa kim; đen tuyền gọi là ngựa ô; đen pha chút đỏ gọi là ngựa khứu; đen pha nhiều đỏ gọi là ngựa hởi; đen pha đỏ tươi là ngựa vang; đen pha đỏ đậm là ngựa hồng; trắng đen pha chút đỏ là ngựa đạm; tím đỏ pha đen là ngựa tía; trắng sọc đen là ngựa vằn...

Từ thuở nam chinh bắc chiến, con ngựa vốn là phương tiện di chuyển nhanh nhất, phục vụ đắc lực cho chiến trận hầu như mỗi khi được nhắc đến đều gắn liền với chiến trường, trận mạc. Có rất nhiều đội kỵ binh tinh nhuệ đã vượt hàng vạn dặm, núi non hiểm trở, từ nước này sang nước khác để đánh trận như đội kỵ binh của các nước Nam Á, Ả Rập, La Mã, Mông Cổ lừng danh trong lịch sử. Ngày nay, người ta vẫn còn dùng ngựa kéo xe tang trong những lễ quốc tang trọng thể, hoặc dùng ngựa để diễu binh, duyệt binh.

Có rất nhiều nhà điêu khắc tài hoa, họa sĩ nổi tiếng của thế giới đã tạc tượng, vẽ tranh ngựa in trên sách báo, trưng bày các viện bảo tàng, đền đài, lăng tẩm. Hầu hết các thành phố lớn trên thế giới đều có tượng danh nhân ngồi trên lưng ngựa đặt trang trọng ở các quảng trường, công viên hay trong những lâu đài đồ sộ. Họa sĩ Từ Bi Hồng (Trung Quốc) - người vẽ ngựa nổi tiếng vào bậc nhất thế giới, đã vẽ hàng trăm bức tranh ngựa với tư thế khác nhau cực kỳ sinh động. 

Trong thành ngữ, tục ngữ, ca dao Việt Nam, ngựa cũng là con vật rất quen thuộc được sử dụng nhiều để so sánh, ẩn dụ, ví von bằng nhiều sắc thái tình cảm khác nhau như: “ngựa non háu đá” - phê phán sự ngạo mạn, hung hăng; “thẳng như ruột ngựa” - nói chuyện thẳng thắn, không úp mở; “đầu trâu mặt ngựa” - những kẻ vô lại, bất lương… Để chuẩn bị lực lượng, rèn luyện quân đội, người xưa thường nói “chiêu binh mãi mã”; so sánh thế trận đối đầu không cân sức, ngựa cũng được ước lệ tượng trưng “đơn thương độc mã”, “thiên binh vạn mã”; hay “thiên lý mã” để chỉ những con ngựa chạy nhanh nghìn dặm, phi ngựa là cưỡi ngựa chạy như bay…

Trong kho tàng văn học cũng nói đến con ngựa một cách sinh động, tùy vào cách sử dụng ngôn từ để miêu tả trạng thái, phẩm chất của người cưỡi. Truyện Kiều, Nguyễn Du tả Kim Trọng xuất hiện lần đầu với “tuyết in sắc ngựa câu giòn” rất thanh lịch tao nhã. Huy Cận nhìn nét đẹp xưa khi “Dừng chân nghỉ ngựa non cao/Dặm xa lữ thứ kẻ nào héo hon”. Hay trong chuyện xưa bắt đầu từ một con ngựa lưu truyền đến ngày nay trở thành một điển tích quen thuộc nói về một vấn đề triết lý đã được đúc kết sâu sắc từ sự trải nghiệm đời sống của con người. Điển tích “Ngựa tái ông” (hay còn gọi là Tái Ông thất mã) kể rằng: Thượng Tái Ông có một con ngựa tốt mà ông vô cùng yêu quí. Một hôm con ngựa ấy đột nhiên biến mất. Nhiều người tỏ ý tiếc rẻ cho ông có cất tiếng hỏi thăm. Thế là ông nói với họ rằng biết đâu đó lại là điều phúc. Quả nhiên, ít hôm sau, chẳng những ngựa quý trở lại mà còn kéo theo mấy con nữa về cùng. Mọi người chúc mừng, ông lại bảo biết đâu đó lại là điều họa. Không ngờ, đúng như lời, con trai ông dùng con ngựa ấy mải mê phi nước đại, bất ngờ bị ngã gãy chân. Lần này, ông lại nói với mọi người không chừng đây lại là điều phúc. Thật vậy, ít lâu sau có giặc, bao nhiêu trai trẻ trong làng đều phải ra chiến trận, rất nhiều người trong số họ có ngày đi mà không có ngày về. Chỉ riêng con trai của ông vì tàn tật nên được ở lại và nhờ vậy mà vẫn còn sống sót.

Tính cách người tuổi Ngọ rộng rãi, hào phóng, mẫn tiệp, giỏi ngoại giao, đầu óc nhanh nhẹn, cởi mở, dí dỏm, thích đi đây đi đó, không chịu sự ràng buộc vào bất cứ cái gì, thích làm việc theo ý muốn, hay thay đổi, dễ đam mê và cũng mau chán. Màu sắc họ yêu thích là vàng và cam, tất cả hòa quyện vào nhau một cách kỳ diệu tạo nên một sự thoải mái, tinh tế mà chân thành phù hợp với cá tính của những người tuổi Ngọ. 

Người tuổi Ngọ có tham vọng và tự tin vào khả năng riêng. Họ chẳng mảy may quan tâm xem người khác nghĩ gì và giỏi tránh né vấn đề. Tính tình thẳng thắn, nên có chuyện gì người tuổi Ngọ thường hay bộc lộ ngay. Họ không thích những ai có tính thăng trầm, lắm mưu mẹo. Họ thích sống vui vẻ, lạc quan yêu đời, có chí tiến thủ. Trong các mối quan hệ xã hội, quan hệ làm ăn, họ là những người chân thành, đáng tin cậy, hết mình với công việc, đúng sai phân minh rạch ròi, dám xông vào hiểm nguy để giải quyết vấn đề khi gặp sự cố.

Nhược điểm lớn nhất của người tuổi Ngọ là tính tình nóng nảy, cố chấp, hay xúc động dễ dẫn đến thiếu những suy nghĩ chín chắn, nên hay bỏ lỡ những cơ hội tốt. Họ hay dao động, khó ràng buộc, đứng núi này trông núi nọ, có lúc ham muốn lớn nằm ngoài cả khả năng sức lực của bản thân.

Trên đây chỉ là một vài góp nhặt thú vị về loài vật cầm tinh năm nay. Nhân năm con ngựa - Giáp Ngọ 2014 lan man vài ba chuyện về con ngựa xin hầu quý độc giả, vui xuân.

(Sưu tầm)